Ochrona wód to jeden z elementów ochrony środowiska. Wymagania prawne, związane z korzystaniem z wód lub odprowadzaniem ścieków są opisane w ustawie Prawo wodne. Do prowadzenia działalności, wykorzystującej naturalne cieki wodne, takiej jak pobór wody lub odprowadzanie ścieków, wymagane jest pozwolenie wodnoprawne. Składający wniosek musi załączyć szereg dokumentów, w tym operat wodnoprawny. Kto wykonuje dokumentację, potrzebną do otrzymania pozwolenia, czy musi mieć specjalne uprawnienia i co to właściwie są operaty wodnoprawne – wyjaśnienie tych i innych pytań znajdują się poniżej.
Co to jest operat wodnoprawny
Operat wodnoprawny to dokument, w którym zawarte są informacje na temat sposobu korzystania z wód i wpływu tej działalności na środowisko. Treść opracowania zależy od rodzaju planowanego użytkowania. Operaty wodnoprawne są wymagane na przykład na:
- pobieranie wody,
- odprowadzanie ścieków,
- wykonanie urządzeń wodnych,
- regulację wód, zabudowę potoków górskich oraz kształtowanie nowych koryt cieków naturalnych,
- prowadzenie przez wody powierzchniowe płynące i przez wały przeciwpowodziowe mostów, rurociągów, czy też napowietrznych linii energetycznych i telekomunikacyjnych,
- długotrwałe obniżenie poziomu zwierciadła wody podziemnej,
- zmianę ukształtowania terenu na gruntach, które przylegają do wód, jeżeli mają wpływ na warunki przepływu tych wód.
Operat wodnoprawny – kto może wykonać
Czy operaty wodnoprawne muszą być wykonywane przez uprawnionych do tego specjalistów – inżynierów hydrologów? Prawo Wodne nie wskazuje, kto wykonuje operat wodnoprawny. Teoretycznie więc nie trzeba żadnych kompetencji, by samemu przygotować taki dokument. W praktyce jednak spełnienie poszczególnych punktów zawartych w dzienniku ustaw wymaga fachowej wiedzy, umiejętności i doświadczenia.
Jak wyglądają operaty wodnoprawne
Nie ma jednolitej formy lub szablonu dla operatu wodnoprawnego. W zależności od sposobu korzystania z wód operaty wodnoprawne zawierają różne wymagania, które są określone w ustawie Prawo Wodne. W części graficznej np. należy przedstawić „zasadnicze przekroje podłużne i poprzeczne urządzeń wodnych”, a także „koryt wód płynących w zasięgu oddziaływania tych urządzeń”. W przypadku odprowadzania ścieków może być wymagane przeprowadzenie analizy składu chemicznego, a w przypadku retencji wód opadowych – pojemność naturalnej retencji terenowej wyrażoną w m3 /rok.
Należy tu dodać, że ważne jest w przypadku takiego dokumentu jak operat wodnoprawny, kto wykonuje badania i obliczenia. Nawet jeżeli prawo wodne nie wspomina nic o konieczności posiadania uprawnień dla autora pozwolenia wodnoprawnego, inne przepisy wyraźnie wskazują na konieczność np. wykonania analizy fizykochemicznej w laboratorium akredytowanym. W sytuacji, gdy pozwolenia wodnoprawnego wymaga budowa nowej inwestycji hydrotechnicznej, współtwórcą powinna być osoba z uprawnieniami budowlanymi. Określenie, kto wykonuje operat wodnoprawny, zależy od tego, o jakie pozwolenie stara się składający wniosek.
Pozwolenie wodnoprawne – do czego służy?
Pozwolenie wodnoprawne może być wydawane w różnych celach. Jest niezbędne podczas ubiegania się o pozwolenie budowlane dla obiektów, które mogą – ze względu na położenie lub przeznaczenie – ingerować w środowisko wodne, lub gdy budowle są zlokalizowane na terenach znacząco zagrożonych powodzią. W pozwoleniu ujęte są również warunki, na jakich wnioskujący może korzystać z wód, zarówno powierzchniowych, jak i podziemnych.
Ten, kto wykonuje operat wodnoprawny, musi mieć wiedzę i doświadczenie
Dobrze napisany wniosek jest podstawą do wydania prawidłowego i skutecznego pozwolenia. Stąd ważne jest, jak przygotowany jest operat wodnoprawny, kto może wykonać niezbędne obliczenia i badania, by spełniały wszystkie określone – nie tylko prawem wodnym – wymagania. Warto zlecić wykonanie operatów wodnoprawnych specjalistom, którzy wykonują na co dzień prace związane z taką dokumentacją. Mając wiedzę i dostęp do danych, jak na przykład „wielkość średniego niskiego przepływu z wielolecia”, skutecznie i szybko napiszą prawidłowo wniosek o pozwolenie wodnoprawne, który zostanie zaakceptowany przez urząd.